Đỗ trọng – dược liệu mang đến nhiều bài thuốc quý

Từ lâu con người đã tận dụng các sản phẩm từ thiên nhiên để phục vụ cho nhu cầu của mình. Và y học cổ truyền là một minh chứng cụ thể. Mỗi loại cây cỏ đều có những đặc điểm, tính chất và thành phần riêng. Chính vì vậy nó được áp dụng điều trị nhiều bệnh khác nhau. Trong đó, đỗ trọng được xem là vị thuốc chữa đau lưng mỏi gối, tê nhức gân xương, di tinh, liệt dương, tiểu đêm,… Hãy tham khảo bài viết dưới đây của Visuckhoe.vn để có thêm thông tin về dược liệu này bạn nhé!

1. Đặc điểm dược liệu đỗ trọng

Đỗ trọng còn được gọi với nhiều tên khac nhau như: Tư Tiên, Miên, Miên Hoa, Loạn Ngân Ty, Qủy Tiên Mộc, Hậu Đỗ Trọng, Diêm Thủy Sao. Nó có tên khoa học là Eucommia ulmoides Oliv. Cây được trồng nhiều ở Trung Quốc và miền nam của Liên Xô cũ. Tại nước ta, cây mọc ở những nơi có khí hậu lạnh như Lào Cai, Sapa. Tuy nhiên số lượng cung cấp vẫn chưa đủ, chủ yếu vẫn được nhập khẩu từ nước ngoài.

Hình dáng

Đây là loại cây to, cao khoảng 10 – 20m. Tuy nhiên Liên Xô cũ đã lai tạo được giống mới, chỉ cao từ 3 – 5m. Lá có hình trứng, đầu nhọn, gốc tròn. Chúng mọc so le với nhau, mép có răng cưa, phiến rộng 3,5 – 6,5cm, dài 13cm. Khi lá bị đứt thành 2 -3 mảnh sẽ có những sợi nhựa trắng như tơ. Cuống ngắn, từ 1 – 1,5 cm. Hoa của chúng đơn tính, không có bao hoa, hoa đực và hoa cái khác gốc nhau. Quả có dạng hình thoi, dẹt, dài 3 cm, rộng 1cm. Đầu quả được xẻ thành hình chữ V.

Hình dáng cây đỗ trọng
Hình dáng cây đỗ trọng

Thu hái, bào chế

Vỏ thân là bô phận được sử dụng để làm dược liệu. Vào mùa hạ, người dân bắt đầu bóc vỏ của những cây có đường kính to và ép cho thẳng. Sau đó đem vỏ đi xếp thành từng đống trong khoảng từ 6 -7 ngày cho đồ mồ hôi, mặt bên trong có màu đen nâu. Lúc này đem dược liệu ra phơi khô. Nó có vỏ mỏng, phía bên ngoài màu xám, trong màu nâu nhạt, bẻ ra có các sợi trắng như tơ giống mành nhành.

Thành phần hóa học

Trong vỏ của cây đỗ trọng có rất nhiều chất nhựa giống như cao su. Đồng thời nó còn có 3 – 7% chất có tính chất của gutta pecka. Chất này còn có trong quả 27,34% và lá 2%. Đây là chất có tính dẻo rất cao khi ở nhiệt độ 45 – 700.  Chúng có thể cách điện cao và chịu được nước biển tốt. Ngoài ra, dược liệu còn chứa chất anbumin, chất màu, chất béo, muối vô cơ và tinh dầu.

2. Công dụng của đỗ trọng

Theo y học cổ truyền

Đỗ trọng có vị cay, hơn ngọt, tính ôn, được quy vào các kinh can, thận. Với tính chất đó, dược liệu có tác dụng bổ can, thận, mạnh gân cốt, an thai, dùng chữa đau lưng, đi tiểu nhiều, chân gối yếu mềm. Các thầy thuốc đông y đã sử dụng loại cây này kết hợp cùng các vị khác để điều trị nhiều bệnh khác nhau, có lợi cho sức khỏe của con người.

Đỗ trọng chữa đau vùng thắt lưng hiệu quả
Đỗ trọng chữa đau vùng thắt lưng hiệu quả

Theo y hoc hiên đại

Những nghiên cứu hiện đại cho thấy một số tác dụng dược lý như:

  • Dược liệu có khả năng bảo vệ các tế bào thần kinh một cách mạnh mẽ. Chúng có thể dùng phòng ngừa hoặc điều trị các bệnh thoái hóa thần kinh, cụ thể như Alzheimer.
  • Thí nghiệm trên chuột bị viêm xương khớp, nó bảo vệ được sụn và đồng thời làm chậm quá trình thoái hóa khớp. Dịch chiết dược liệu giúp ức chế được quá trình phát triển của bệnh viêm xương khớp.
  • Thành phần của thảo dược giúp giảm nồng độ cholesterol trong huyết thanh, ức chế các cơn co tử cung và các vi khuẩn như tụ cầu vàng, trực khuẩn lỵ, E-coli…

3. Liều dùng và cách ngâm rượu đỗ trọng

Đỗ trọng có thể dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác nhau. Liều dùng  5 – 12g  mỗi ngày dưới dạng thuốc sắc, tán mịn, cô caohoặc ngân rượu. Riêng đối với ngâm rượu, dùng 500g dược liệu thái nhỏ, rồi sao với nước cót gừng tươi. Đến khi đứt hết các sợi tơ thì cho vào túi vải, bỏ vào bình thủy tinh. Cho vào 1,5 lít rượu trắng rồi ngâm trong vòng 10 ngày, sử dụng mỗi lầ 1 chén con, ngày uống 3 lần.

4. Một số bài thuốc có dược liệu

Chữa ra mồi hôi trộn

Chuẩn bị: Đỗ trọng và Mẫu lệ, dùng 1 lượng bằng nhau.

Thực hiện: Tán mịn dược liệu, mỗi lần dùng 1 thìa chung với rượu.

Chữa đau vùng thắt lưng

Chuẩn bị: Đỗ trọng 80g, hạt Quít 80g.

Thực hiện: Đem dược liệu đi sao, tán nhỏ và uống dần chung với thang muối cùng rượu.

Chữa thận yếu, mỏi gối, liệt dương

Chuẩn bị: Đỗ trọng, Thục địa, Ba kích, Cẩu tích, Cốt toái bổ, Mạch môn, Hoài sơn, Ngưu tất, Tục đoạn, Đương quy, mỗi lại 12g.

Thực hiện: Sắc lấy nước uống hoặc tán bột, vo viên. Mỗi lần dùng 15 -20g.

Đỗ trọng chữa thận yếu, mỏi gối, liệt dương
Đỗ trọng chữa thận yếu, mỏi gối, liệt dương

Chữa trẻ co giật, hen suyễn, lỵ mạn tính, còi xương

Chuẩn bị: Đỗ trọng 4g, Ngưu tất 4g, Mẫu đơn 3g, Ngũ vị 2g, Trạch tả 3g. Thục địa 4g, Sơn dược 4g, Sơn thù 4g, Phục linh 4g, Phụ tử chế 1,2g, Nhục quế 0,8g.

Thực hiện: Sắc tất cả các vị trên, lấy nước uống.

Chữa sảy thai nhiều lần ở phụ nữ

Chuẩn bị: Đỗ trọng, Vú bò, Củ gai, Đương quy, Tục đoạn, Cẩu tích, Ba kích và Thục địa, Ý dĩ sao, mỗi loại 10g.

Thực hiện: Sắc nước uống.

5. Lưu ý khi sử dụng

Khi dùng đỗ trọng để điều trị bệnh, người dùng cần chú ý các vấn đề sau:

  • Không dùng chung dược liệu với Huyền sâm và Xà thoái.
  • Những người không phải Can Thận hư hoặc âm hư hỏa vượng thì không nên dùng.
  • Người bị âm hư có nhiệt cần thận trọng khi sử dụng.
  • Người dị ứng hoặc mẫn cảm với thành phần của thuốc không được dùng.
  • Khi sử dụng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc người có chuyên môn để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

6. Mua đỗ trọng ở đâu?

Đỗ trọng là vị thuốc phổ biến, được bán tại các chợ đông y, nhà thuốc hoặc phòng khám y học cổ truyền. Ngoài ra, loại dược liệu này còn bán trên nhiều trang thương mại điện tử, website khác nhau. Hiện nay, trên thị trường xuất hiện các sản phẩm kém chất lượng, không có nguồn gốc rõ ràng. Chính vì vậy người mua cần lựa chọn địa chỉ tin cậy và uy tín, tránh ” tiền mát tật mang”.

Có thể nói, đỗ trọng mang đến nhiều giá trị trong y học. Với tính chất, thành phần của mình, vị thuốc có công dụng chữa trị các bệnh về xương khớp, liệt dương, phong thấp, sưng tê phù, thận hư,… một cách hiệu quả. Tuy nhiên để dược liệu đạt hiểu qủa tối đa, đồng thời tránh được những rủi ro, người dùng cần có chỉ định của bác sĩ. Hy vọng bài viết đã cung cấp nhiều thông tin hữu ích đến bạn đọc.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *