Cây kim anh được xem là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền. Từ lâu các thầy thuốc đông y đã sử dụng nó để chữa bệnh cho con người. Với đặc điểm, thành phần và công năng của mình dược liệu này đem lại lợi ích tuyệt vời mà chúng ta không ngờ tới. Cùng Visuckhoe.vn khám phá về loại thảo dược có giá trị này nhé!
- Hình dáng của cây đinh lăng, công dụng của nó trong y học
- 6+ tác dụng tuyệt vời của khương hoạt trong y học
- Độc hoạt: vị thuốc có giá trị cao trong y học và đời sống
Nội dung bài viết
1. Đặc điểm của cây kim anh
Cây kim anh con được gọi với tên lê tử, hồng vụng, đường quân tử. Nó thuộc họ Hoa hồng, có tên khoa học là Rosa laevigata Michx. Cây xuất hiện nhiều ở các tỉnh thuộc Trung Quốc: An Huy, Phúc Kiến, Quảng Đông, Quảng Tây, Hải Nam, Hồ Bắc. Tại nước ta, dược liệu mọc hoang trên các đồi ở vùng núi phía bắc.
Hình dáng
Đây là loại cây thân leo, mọc thành từng bụi, trung bình cao khoảng 7- 10m. Chúng thường bò trên những cây thân gỗ nhỏ hoặc các bụi cây khác. Thân cây có màu nâu hoặc tím, nhiều gai thưa, dạng bẹt, đầu thon. Lá mọc so le với nhau, dài khoảng 3 – 10cm. Nó có hình elip, màu xanh lục, bề mặt nhẵn bóng, không lông và mé răng cưa. Cuống dài từ 5 -10cm. Hoa mọc ở mép lá hoặc đầu cành. Cánh hoa màu trắng, nhị vàng, đường kính 6 – 10cm. Đỉnh có khía, đế hoa rộng, cuống dài có nhiều lông cứng. Qủa giả bên ngoài có dạng hình trứng, nhiều lông. Nó có màu đỏ tươi hoặc nâu tía khi chín, đường kính 0,4 – 4cm. Qủa thật hay hạt bên trong nhiều, dẹp.
Thu hái, bào chế
Cả quả, rễ và lá cây đề được sử dụng để làm thuốc. Tuy nhiên quả vẫn là bộ phân được sử dụng chủ yếu. Vào khoảng tháng 7 – 9 hàng năm, khi quả đã già người dân bắt đầu thu hái. Hái xong cho dược liệu vào một túi vải, chà xác đến khi rụng hết gai thì bổ đôi. Sau đó người ta nạo sạch hạt và bỏ lớp lông tơ bên ngoài, đem phơi hoặc sấy khô.
Thành phần hóa học
Qua nghiên cứu, các nhà khoa học đã xác minh kim anh gồm nhiều thành phần.Cụ thể: saponin (17%), vitamin C (1,5%), các acid hữu cơ (citric, malic) và đường (sucrose, fructose). Ngoài ra, dược liệu còn cóncác khoáng chất như kali (1,3 %), sắt (40ppm), kẽm (15ppm), calcium (0,8%), magnesium (0,3%), mangan (59 ppm). Sắc tố vàng và đỏ loại carotenoid cùng rubixanthin cũng được tìm thấy.
2. Công dụng dược lý của kim anh
Theo y học cổ truyền
Kinh anh có vị chua, ngọt, mặn, tính bình. Nó được quy vào các kinh phế, thận, bàng quang. Dược liệu có tác dụng cố tinh sáp niệu, sáp trường, chỉ tả. Các thầy thuốc đông y sử dụng vị thuốc này điều trị các bệnh:
- Xuất tinh sớm, yếu sinh lý, di tinh, mộng tinh.
- Sa tử cung, sa trực tràng.
- Chứng tỳ hư, đi đại tiện có phân lỏng.
- Tiểu són, tiểu rắt, tiểu đêm, tiểu nhiều lần.
- Khí hư bất thường ở phụ nữ.
Theo y học hiện đại
Qua những nghiên cứu hiện đại cho thấy kim anh có công dụng với một số bệnh. Các thí nghiệm trên động vật và lâm sàng đã cho thấy chứng minh điều đó.
- Kháng khuẩn: dịch chiết của dược liệu có khả năng ức chế được các loại vị khuẩn gây hại. Cụ thể như: E.Coli, tụ cầu vàng, virus cúm bị các chất tác động làm giảm sự phát triển.
- Giảm xơ vỡ động mạch: Ăn nhiều cholesterol gây nên xơ mỡ động mạch khi dùng quả của cây có thể cải thiên trong 2 -3 tuần. Lượng beta-lipoprotein và cholesterol trong máu ở tất cả các trường hơp điều trị đều giảm xuống.
- Ngoài ra, thí nghiệm trên ếch và chuột cho kết quả xuất hiện hiện tượng đờ đẫn, giật run, run, liệt toàn thân và chết tim. Chất glycosid trong nước sắc của kim anh tác dụng trên hệ thống thần kinh, tuỷ sống và tim.
3. Các bài thuốc có thành phần kim anh
Chữa xuất tinh sớm, mộng tinh, thận hư
Chuẩn bị: 15 gram quả Kim anh, 10 gram cẩu tích, 10 gram củ súng.
Thực hiện: Cho tất cả nguyên liệu vào nồi cùng 1 lít nước. Đun nhỏ lửa trong 20 phút, để ngột, chắt lấy nước uống trong ngày.
Chữa đại tiện có phân lỏng
Chuẩn bị: 10 gram kim anh, 5 gram đẳng sâm, 15 gram hoài sơn, 15 gram bạch truật.
Thực hiện: Đem tất cả dược liệu sắc trong 30 phút, uống trong ngày.
Chữa mồ hôi trộm, mỏi tay chân, ù tai
Chuẩn bị: 184 gram cao Kim anh cùng 180 gram hoàng bá, 180 gram kiếm thực; 120 gram sơn dược, 120 gram sa sâm nam; 75 gram hạt sen, 75 gram long cốt, 75 gram mẫu lệ, 75 gram mạch môn. Cuối cùng 75 gram tỏa hương, 75 gram táo nhân, 75 gram hên tu, 75 gram tri mẫu.
Thực hiện: Đem các vị trên tán mịn, trộn chung với dược liệu rồi vo viên. Uống mỗi ngày 6 gram.
Chữa suy nhược thần kinh
Chuẩn bị: Hoa, quả, lá cây kim anh cùng anh túc. Mỗi vị liều lượng bằng nhau.
Thực hiện: Nghiền tất cả thành bột mịn, vo viên giống hạt ngô. Mỗi ngày uống 7 viên cùng nước sắc vỏ quýt.
Chữa xơ mỡ động mạch
Chuẩn bị: Qủa kim anh.
Thực hiện: Cho vào nồi nấu thành cao, mỗi lần lấy 1 thìa hòa chung với nước sôi. Ngày dùng 1 lần, uống khi thuốc còn ấm.
4. Một số lưu ý khi sử dụng
Vị thuốc kim anh có chống chỉ định và kiêng kỵ riêng. Vì vậy người bệnh khi sử dụng cần chú ý:
- Người đang bị táo bón, nóng trong không sử dụng.
- Người bị bệnh mới phát sốt, táo kết không nên dùng.
- Không dùng với trường hợp tiêu chảy cấp, tiểu không thông.
- Người dị ứng với thành thần của thuốc không được dùng.
- Trong trường hợp xuất hiện dấu hiệu khác thường cần ngưng ngay, đến các cơ sở y tế để được hỗ trợ kịp thời.
5. Mua kim anh ở đâu?
Kim anh là dược liệu được sử dụng phổ biến. Bạn có thể tìm mua tại các chợ đông y hoặc nhà thuốc y học cổ truyền. Hiện nay trên các nền tảng xã hội, trang thương mại điện tử cũng đều có bán. Tuy nhiên thị trường hàng giả, hàng nhái tràn lan, người dùng cần lựa chọn cơ sở uy tín và tin cậy. Tránh mua và sử dụng hàng kém chất lượng, ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân.
Bài viết vừa tổng hợp những thông tin về cây kim anh. Để sử dụng vị thuốc này một cách chính xác, đạt hiệu quả cao nhất bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý dùng, dễ xảy ra các rủi ro và nguy hiểm đến tính mạng. Hy vọng bạn có thêm nhiều kiến thức trên hành trình chăm sóc sức khỏe của mình qua bài viết trên.
