Xung quanh chúng ta có rất nhiều loại thực vật mang giá trị đến cho con người. Tận dụng các thành phần, tính chất riêng của cây cỏ, y học cổ truyền đã sử dụng chúng để làm dược liệu. Trong đó lạc tiên là vị thuốc có thể giúp an thần và thanh nhiệt hiệu quả. Ngoài ra, loại cây này còn có nhiều công dụng khác cùng với cách dùng để đạt hiệu quả cao nhất. Sau đây, mời quý độc giả cùng tìm hiểu và khám phá qua bài viết của Visuckhoe.vn nhé.
Nội dung bài viết
1. Cây lạc tiên là cây gì?
Lạc tiên hay còn gọi với tên: nhãn lồng, tây phiên liên, chùm bao, dây bầu đường. Nó thuộc có ten khoa học là Passiflora foetida L. Đây là loài cây cận nhiệt đới, ưa ẩm và ưa sáng. Theo nhiều tài liệu, cây có nguồn gốc từ châu Mỹ, di thực và xuất hiện khắp nơi trên thế giới. Ở nước ta, cây mọc tự nhiên khắp trung du miền núi thấp cho đến đồng bằng khắp 3 miền.
Hình dáng
Đây là cây thân leo, mọc trùm lên các cây bụi rậm, bên trong rỗng, có nhiều lông mềm phủ khắp thân. Nó có các tua cuốn quanh, mọc ra từ khẽ lá. Lá mọc so le, dài khoảng 6-8 cm, rộng khoảng 10 cm. Phiến có dạng trái tim, phân thành 3 thùy nhọn. Cả hai mặt đều có lông mềm bao phủ, phía trên đậm hơn. Cuống dài 4-5 cm.
Hoa của chúng mọc đơn độc, có kích thước to, màu trắng. Có 3 lá bắc, tách rời nhau và chia thành nhiều dải sợi nhỏ bắc. Bao hoa có 5 lá đài màu xanh lục, mép viền trắng, phần phụ hình sừng nhọn ở mặt ngoài. Hoa có 5 cánh rời, xếp xen kẽ với các lá đài. Ở giữa có một cuống hình trụ. Trong đó gồm 5 nhị và có bao phấn đính lưng màu vàng. Quả dạng hình cầu, được bao xung quanh bởi lá bắc mạng lưới. Khi còn sống có màu xanh, chín chuyển sang vàng. Vỏ bên ngoài mỏng, bên trong có hạt mọng và chất dịch.
Thu hái, bào chế
Tất cả các bộ phận của cây đều được sử dụng để làm dược liệu. Nó có thể được thu hoạch quanh năm, thời gian lý tưởng nhất vào mùa xuân. Người dân đem về, rửa sạch để loại bỏ tạp chất và bụi bẩn. Sau đó, cắt dược liệu thành từng đoạn nhỏ, đem phơi hoặc sấy khô.
Thành phần hóa học
Lạc tiên có đa dạng các thành phần, cụ thể như:
- Saporanetin, Harmin, Harmol, Harmalol, Hermalin, Passiflorin, Vitexin, Sapomarin và Chất xơ.
- 0,033% Alcaloid gồm: harman, Flavonoid 0,074%, Saponin.
- Rất nhiều khoáng chất cùng các loại vitamin như A, C…
- Ngoài ra, quả chín có chứa lượng muối khoáng lớn như P, Ca, Fe.
2. Tác dụng của cây lạc tiên
Theo y học cổ truyền
Lạc tiên có vị ngọt, đắng, tính mát, được quy vào 2 kinh can và tâm. Với tính chất đó, dược liệu có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi thủy. Nó được dùng để giúp an thần, lợi tiểu, tiêu viêm, giảm đau, thanh nhiệt và giải độc. Các thầy thuốc đông y đã sử dụng vị thuốc này điều trị bệnh mất ngủ, nằm mơ nhiều, nóng gan, tim hồi hộp, suy nhược thần kinh. Ngoài ra, đau nhức xương khớp, người mệt mỏi, viêm mủ da cũng được dùng một cách hiệu quả.
Theo y học hiện đại
Theo những nghiên cứu hiện đại, lạc tiên cho nhiều kết quả khả quan đối với sức khỏe của con người.
- Alcaloid có nhân harman trong dược liệu giúp kéo dài giấc ngủ. Nó ngăn cản được hoạt động của cafein trên cơ thể thỏ.
- Thí nghiệm trên chuột cho thấy Flavonoid khắc phục chứng tim đập nhanh. Từ đó, có thể hỗ trợ bệnh lý tim mạch và hồi hộp trống ngực.
- Những cơn đau tử cung và đường tiêu hóa được điều trị hiệu quả khi sử dụng dược liệu.
- Ngoài ra, đây còn là vị thuốc thanh nhiệt, mát gan.
3. Các bài thuốc có thành phần lạc tiên
Chữa viêm ngoài da, ngứa
Chuẩn bị: Lạc tiên tươi hoặc khô, 100g.
Thực hiện: Đun sôi với 2 lít nước, dùng tắm hoặc rửa lên vùng da cần điều trị.
Chữa suy nhược thần kinh, mất ngủ
Chuẩn bị: Lạc tiên 150g, lá Vông 130g, đường 90g, tâm Sen 2,2g và lá Dâu 10g.
Thực hiện: Nấu các vị trên thành cao lỏng, ngày dùng 5g, trước khi ngủ.
Chữa đau nhức xương khớp
Chuẩn bị: 500g lạc tiên, 100g lá khổ qua và 300g hoa thiên lý.
Thực hiện: Tiến hành sao vàng hạ thổ trong vòng 1 tháng, đem tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 3 thìa cà phê cùng với 100ml nước nóng.
Chữa hạ huyết áp
Chuẩn bị: 0,5 kg lạc tiên, 0,3 kg hoa thiên lý cùng 0,1kg lá khổ qua non, 50 gam đậu xanh.
Thực hiện: Tán mịn hỗn hợp, mỗi lần dùng 3 thìa với 100ml nước sôi.
Thanh nhiệt, mát gan
Chuẩn bị: Quả lạc tiên chín 500g.
Thực hiện: Cắt đôi quả, nạt hết ruột rồi đem ép lọc chắt lấy nước. Thêm nước và 250g đường, để uống giải khát trong ngày
4. Lưu ý khi dùng lạc tiên
Khi sử dụng lạc tiên để trị bệnh, người dùng cần chú ý đến các vấn đề:
- Khi sử dụng dược liệu có thể gây ra các tác dụng phụ như: mệt mỏi, bồn chồn, buồn nôn, ngủ gật, luôn buồn ngủ.
- Không dùng dược liệu khi bị ẩm mốc hoặc hư hỏng.
- Người dị ứng hoặc mẫn cảm với các thành phần của thuốc không dùng.
- Cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng để đảm bảo an toàn và phát huy tối đa công dụng.
5. Mua lạc tiên ở đâu?
Hiện nay, lạc tiên được bán nhiều tại các chợ đông y hoặc nhà thuốc y học cổ truyền. Ngoài ra, dược liệu còn được bán thông qua các trang thương mại điện tử, mạng xã hội hoặc các website. Tuy nhiên, các sản phẩm đông y kém chất lượng và không rõ nguồn gốc xuất hiện tràn lan. Người mua cần chú ý, lựa chọn địa chỉ uy tín và đáng tin cậy để tránh ” tiền mất tật mang”.
Có thể nói lạc tiên là một vị thuốc quen thuộc và phổ biến ở nước ta. Loại cây này đã mang đến nhiều giá trị cho sức khỏe của con người. Hy vọng bài viết đã cung cấp nhiều thông tin hữu ích đến quý độc giả. Hãy chia sẻ đến bạn bè và mọi người xung quanh để hiểu rõ hơn về dược phẩm quý giá này nhé!
