Lao ở mắt, một biến chứng của bệnh lao, là một căn bệnh không phổ biến nhưng đáng được quan tâm. Vi khuẩn lao có thể xâm nhập vào mắt, gây tổn thương ở nhiều phần cấu tạo và gây ra những triệu chứng không dễ chịu. Trong bài viết này, cùng Visuckhoe.vn tìm hiểu về các triệu chứng, nguyên nhân và phương pháp điều trị cho bệnh lao ở mắt.
XEM THÊM:
- Loét dạ dày tá tràng: Nguyên nhân và bí quyết điều trị hiệu quả
- Loét giác mạc: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa
- Lao hệ tiết niệu sinh dục: Cách giảm đau hiệu quả
Nội dung bài viết
1. Tổng quan về bệnh Lao ở mắt
Lao ở mắt là gì?
Bệnh lao ở mắt là một biến chứng hiếm gặp của bệnh Lao, nhưng không phải là một vấn đề ít quan trọng. Từ những năm đầu của việc phát hiện vi khuẩn gây ra bệnh lao, các nhà khoa học đã nhận thấy rằng vi khuẩn này có thể tìm thấy trong những tổn thương ở mắt. Mặc dù lao ở mắt được xem là một biến chứng hiếm, nghiên cứu gần đây cho thấy rằng căn bệnh này phổ biến hơn chúng ta từng nghĩ.
Vi khuẩn lao có thể xâm nhập vào mắt thông qua chất dịch phun ra khi bệnh nhân ho khan. Chúng có thể đi vào mắt của người khỏe mạnh dễ dàng như một hạt bụi và gây nhiễm trùng ở nhiều cấu trúc mắt như da mi, củng mạc và màng bồ đào.
Bệnh lao ở mắt có nguy hiểm không?
Có, tổn thương do lao có thể xuất hiện ở bất kỳ cấu trúc mắt nào. Một trong những biểu hiện đầu tiên là lao sơ nhiễm, khi vi khuẩn Lao xâm nhập vào cơ thể lần đầu thông qua mắt.
Bệnh Lao ở mắt là một loại nhiễm trùng do vi khuẩn mycobacterial gây ra, và có nhiều biểu hiện khác nhau. Tỷ lệ báo cáo về việc mắt bị ảnh hưởng thay đổi tùy thuộc vào tiêu chí chẩn đoán và dân số mẫu thu được. Tuy nhiên, khoảng 80% bệnh nhân lao bị ảnh hưởng đến phổi và 20% còn lại bị ảnh hưởng đến các cơ quan khác như mắt. Bác sĩ phải cân nhắc chẩn đoán bệnh lao ở mắt, vì nó có thể có các triệu chứng tương tự như những bệnh mắt phổ biến hơn gây viêm. Việc nhận biết kịp thời các dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng rất quan trọng để bắt đầu điều trị chống lao một cách nhanh chóng.
2. Nguyên nhân
Nguyên nhân chính gây bệnh Lao ở mắt là do vi khuẩn lao người (Mycobacterium tuberculosis). Đây là một loại vi khuẩn hiếu khí, kháng cồn và kháng acid, không bị tiêu diệt bởi acid và cồn ở nồng độ diệt được vi khuẩn khác. Vi khuẩn lao người có khả năng sống lâu trong môi trường không khí.
Ngoài vi khuẩn lao người, vi khuẩn lao bò và vi khuẩn lao không điển hình cũng có thể gây ra bệnh Lao ở mắt, nhưng hiếm gặp hơn.
Vi khuẩn lao có thể đi vào mắt người lành dễ dàng thông qua chất dịch phun ra khi bệnh nhân ho khan, tương tự như một hạt bụi. Sau đó, chúng có khả năng gây nhiễm trùng ở nhiều tổ chức mắt khác nhau như da mi, củng mạc và màng bồ đào.
3. Triệu chứng của bệnh lao ở mắt
Triệu chứng của bệnh lao ở mắt có thể đa dạng và phụ thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến:
- Tổn thương trong mi trên hoặc mi dưới và vùng cùng đồ.
- Viêm kết mạc: mắt sưng, cộm, chảy nước mắt và có những nốt màu vàng hoặc loét. Kết mạc có thể bị xung huyết.
- Hạch vùng trước tai cùng bên sưng to.
- Lao da mi: xuất hiện các tổn thương như nốt, sần sùi, vảy hoặc loét. Bệnh có thể lan sang miền xung quanh, gây sẹo và co kéo mi.
- Lao kết mạc và củng mạc: đau nhức, cộm mắt, chảy nước mắt, xuất hiện các đám sung huyết, nốt nhỏ màu vàng hoặc loét. Các ổ loét có thể kết hợp với giả mạc và có mạch máu tân tạo.
- Lao giác mạc: một bên mắt bị bệnh, đau nhức mắt, chảy nước mắt, nhạy cảm với ánh sáng và giảm thị lực. Giác mạc bị thẩm lậu, cương tụ, xuất hiện các nốt nhỏ màu vàng hoặc loét, và có mạch máu bò vào.
- Lao màng bồ đào: gây đau nhức mắt, đau khi ấn vào mắt, giảm thị lực. Tổn thương ở mống mắt thể mi có các nốt màu vàng hoặc xám và loét. Bệnh kéo dài có thể gây sẹo, co kéo và làm méo mó đồng tử, gây mất phản xạ co giãn khi tiếp xúc với ánh sáng. Có thể phát hiện u lao mắt ở góc tiền phòng.
- Lao võng mạc: triệu chứng bao gồm giảm thị lực, thu hẹp thị trường và thấy những vết đen hoặc mờ như qua một màn sương.
- Lao màng nhện và giao thoa thị giác: là dấu hiệu của lao màng não. Bệnh nhân có thể trải qua giảm thị lực, không nhìn thấy ở một phía, thấy hố đen ở giữa thị trường hoặc mù hoàn toàn. Đáy mắt có thể thấy gai thị phù hoặc teo vào các tổn thương lao.
- Viêm mủ toàn mắt cấp tính: xảy ra khi bệnh Lao tác động toàn bộ nhãn cầu. Bệnh nhân có triệu chứng đau nhức mắt, mất khả năng nhìn. Toàn bộ nhãn cầu có màu trắng đục. Nếu áp xe bị vỡ, phần hố mắt sẽ bị loét, đỏ, chảy nước màu vàng, và có mủ hoặc giả mạc.
Tuy nhiên, các triệu chứng này cũng có thể xuất hiện ở các bệnh viêm mắt khác. Vì vậy, cần sự cẩn thận và phân biệt chính xác để đưa ra chẩn đoán và điều trị hiệu quả.
4. Các đối tượng nguy cơ mắc bệnh lao ở mắt
Đối tượng nguy cơ mắc bệnh lao ở mắt bao gồm:
- Những người có hệ miễn dịch suy giảm: Hệ miễn dịch yếu làm tăng nguy cơ bị nhiễm vi khuẩn lao và phát triển bệnh lao ở mắt. Những người mắc bệnh AIDS, đang sử dụng thuốc hóa trị, hoặc đã được cấy ghép tạng và đang dùng thuốc chống thải ghép.
- Tiếp xúc với bệnh nhân lao phổi: Tiếp xúc thường xuyên với bệnh nhân lao phổi tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Môi trường ô nhiễm: Sống trong môi trường ô nhiễm, đặc biệt là môi trường có nồng độ bụi mịn và chất ô nhiễm cao, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Ẩn số đờm dương tính (AFB): Tiếp xúc với bệnh nhân có AFB đờm dương tính, tức là có vi khuẩn lao có thể lây truyền qua đờm, tăng nguy cơ nhiễm vi khuẩn lao và phát triển bệnh.
- Dùng thuốc đã nhờn với bệnh lao: Sử dụng thuốc đã nhờn (như thuốc rifampicin và ethambutol) để điều trị bệnh lao có thể tạo nguy cơ mắc bệnh.
- Trẻ em không được tiêm vaccin phòng Lao BCG
- Trẻ em bị lao sơ nhiễm nhưng được phát hiện muộn hoặc điều trị không đúng
Đối với những đối tượng này, việc chăm sóc sức khỏe và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa lao rất quan trọng để giảm nguy cơ mắc bệnh Lao ở mắt.
5. Chẩn đoán bệnh lao ở mắt
Có một số biện pháp chẩn đoán được sử dụng để xác định bệnh Lao ở mắt. Dưới đây là một số phương pháp thường được sử dụng:
Khám lâm sàng
Chẩn đoán bệnh Lao ở mắt dựa trên triệu chứng và các biểu hiện lâm sàng như viêm kết mạc, viêm giác mạc, viêm củng mạc và viêm thần kinh thị giác. Việc kiểm tra kỹ lưỡng các triệu chứng lâm sàng và phát hiện sự không phản ứng với việc điều trị bằng kháng sinh có thể gợi ý đến bệnh Lao.
Xét nghiệm máu
Công thức máu và vận tốc máu lắng có thể được kiểm tra để tìm hiểu sự tồn tại của nhiễm trùng trong cơ thể.
Test Tuberculin
Đây là một xét nghiệm dùng để phát hiện phản ứng dị ứng trước các thành phần của vi khuẩn lao. Một phản ứng dương tính (đường kính trên 5mm) có thể cho thấy sự nhiễm trùng bệnh lao.
X-quang phổi
X-quang phổi có thể được sử dụng để xác định sự tồn tại của tổn thương lao phổi và lao màng phổi. Tuy nhiên, nó không phải là phương pháp chẩn đoán chính xác cho bệnh Lao ở mắt, mà chỉ giúp loại trừ các tổn thương phổi.
PCR (Polymerase Chain Reaction)
PCR là một phương pháp chẩn đoán phân tử được sử dụng để phát hiện DNA của vi khuẩn lao trong mẫu mắt. Nó cho phép xác định chính xác và nhanh chóng có sự hiện diện của vi khuẩn lao trong mô mắt. PCR đã được sử dụng thành công để chẩn đoán bệnh Lao ở nhiều loại mô mắt khác nhau.
Việc sử dụng các biện pháp chẩn đoán này thường được thực hiện bởi các chuyên gia y tế chuyên về mắt hoặc bệnh lý mắt.
6. Điều trị bệnh
Các biện pháp điều trị bệnh lao ở mắt tập trung vào nguyên tắc của hóa trị liệu lao. Điều trị toàn thân là ưu tiên và được khuyến nghị bắt đầu ngay sau khi chẩn đoán bệnh lao mắt. Các nguyên tắc điều trị bao gồm:
Phối hợp các thuốc chống lao
Sử dụng các loại thuốc chống lao theo đúng liều, đều đặn và đủ thời gian theo 2 giai đoạn tấn công và duy trì. Việc tuân thủ đúng chế độ điều trị rất quan trọng để đạt được hiệu quả.
Điều trị hỗ trợ khác
Đối với các triệu chứng như đau, có thể sử dụng các thuốc giảm đau tại chỗ. Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh, có thể áp dụng các phương pháp điều trị khác.
Vệ sinh mắt
Dùng nước muối sinh lý để vệ sinh mắt. Đeo các thiết bị bảo vệ mắt như kính để tránh tiếp xúc với môi trường có nhiều khói bụi và ánh sáng mạnh.
Hạn chế tiếp xúc với chất gây kích ứng
Tránh tiếp xúc với chất tẩy rửa, dầu gội đầu hoặc bất kỳ chất gây kích ứng khác vào mắt.
Điều quan trọng là điều trị bệnh lao toàn thân sẽ giúp giải quyết các triệu chứng và viêm nhiễm, và thường cải thiện thị lực.
Qua bài viết trên, bạn đã nắm được thông tin tổng quan về bệnh lo ở mắt. Tuy chẩn đoán bệnh này khá khó khăn do có thể lẫn lộn với các bệnh khác của mắt, nhưng thông qua khám lâm sàng và các xét nghiệm như X-quang phổi, Test Tuberculin và PCR, ta có thể xác định chính xác và nhanh chóng sự hiện diện của vi khuẩn lao trong mô mắt.
