Nấm da hay hắc lào, là một vấn đề da liễu phổ biến mà nhiều người gặp phải. Bệnh này được gây ra bởi các loại nấm trychophytone, microsporum hay epidermophyton, khiến da trở nên đỏ, ngứa và xuất hiện các vết vảy không mong muốn. Trong bài viết này, cùng Visuckhoe.vn tìm hiểu về triệu chứng, nguyên nhân và các phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh này.
Nội dung bài viết
1. Tổng quan bệnh nấm da, hắc lào
Nấm da hắc lào là bệnh gì?
Bệnh nấm da hắc lào là một bệnh da liễu do nhiễm các loại nấm trychophytone, microsporum hay epidermophyton. Bệnh thường xuất hiện ở các vùng kín và nếp gấp lớn như kẽ bẹn, nếp lằn mông, vùng quanh thắt lưng. Triệu chứng phổ biến của bệnh là ngứa da, đặc biệt khi da ra mồ hôi, và có thể đi kèm với tróc vảy và bong tróc trên bề mặt da.
Tổn thương da ban đầu có thể là các đám nhỏ tròn hoặc hình bầu dục, sau đó lan dần và kết hợp với nhau tạo thành mảng lớn hình đa cung nổi nhẹ trên bề mặt da. Mảng tổn thương thường có màu đỏ hoặc nâu, gây ra tróc vảy và ngứa. Trong một số trường hợp, có thể xuất hiện mụn nước nhỏ hoặc mụn mủ vàng do bị bội nhiễm khi gãi hoặc cào da.
Hắc lào có lây không?
Nấm hắc lào có khả năng lây lan từ người này sang người khác qua tiếp xúc hoặc sử dụng chung đồ dùng trong giai đoạn có tổn thương da như mẩn đỏ và bong tróc vảy da.
Vị trí nấm hắc lào phát triển
Bệnh nấm hắc lào thường phát triển ở chân và thân mình, và có thể có các tổn thương đa dạng về hình thái và vị trí. Ví dụ, ở đùi, tổn thương thường xuất hiện ở mặt trong và có dạng những chấm đỏ, có vảy nhỏ, lan dần ra thành mảng hình tròn hoặc bầu dục. Ở chân, tổn thương thường xuất hiện ở các kẽ ngón chân và mu bàn chân, có mảng da đỏ hình tròn hoặc bầu dục, bong da và gây ngứa. Trên da đầu, bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào, điển hình là nổi mẩn đỏ sưng tấy sau đó rụng tóc. Nấm hắc lào cũng có thể gây ra biểu hiện dạng đa sắc tố, thường xuất hiện ở vùng cánh tay trên, lưng, ngực và cổ.
2. Nguyên nhân gây bệnh hắc lào
Nguyên nhân chính gây ra bệnh nấm da (hắc lào) là sự nhiễm trùng của các loại nấm nhỏ được gọi chung là dermatophytes. Các loại nấm phổ biến gây ra bệnh nấm da bao gồm Malassezia furfur, Trichophyton, Microsporum và Epidermophyton. Những loại nấm này thường rất nhỏ và chỉ có thể nhìn thấy được dưới kính hiển vi. Chúng có khả năng phát triển trong môi trường ẩm ướt và nhiệt độ ấm, chẳng hạn như vùng da ẩm, nóng bức và có thể tiếp xúc với mồ hôi.
Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh nấm da bao gồm:
Điều kiện môi trường:
Môi trường ẩm ướt, ấm áp và thiếu thông thoáng là môi trường lý tưởng để các loại nấm gây bệnh phát triển. Ví dụ như sống trong môi trường nhiệt đới, dùng chung đồ dùng cá nhân, sử dụng vật liệu làm đệm giày, kẽ ngón chân ẩm ướt do đồ bị mồ hôi chảy vào.
Hệ miễn dịch yếu:
Hệ miễn dịch yếu hoặc suy giảm có thể làm cho cơ thể dễ bị nhiễm nấm da hơn. Những người có hệ miễn dịch suy yếu, chẳng hạn như người già, trẻ em, người mắc bệnh tiểu đường, nhiễm HIV/AIDS hoặc đang sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch đều có nguy cơ cao hơn.
Da dầu:
Da dầu cung cấp môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các loại nấm gây bệnh. Da dầu có thể tạo ra một lớp dầu bảo vệ, làm tăng độ ẩm và cung cấp dinh dưỡng cho nấm.
Tiếp xúc với người bị bệnh:
Nấm da có khả năng lây lan từ người này sang người khác qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua chia sẻ đồ dùng cá nhân như quần áo, khăn tắm, dép.
3. Triệu chứng bệnh hắc lào
Triệu chứng chung
Triệu chứng của bệnh nấm da (hắc lào) thường bao gồm:
- Ngứa da: Đây là triệu chứng chính và phổ biến nhất của bệnh nấm da. Ngứa có thể xảy ra ở vùng da bị nhiễm nấm và thường trở nên nặng hơn khi da tiếp xúc với mồ hôi.
- Tróc vảy và bong tróc da: Da nhiễm nấm thường có xu hướng tróc vảy hoặc bong tróc ở bề mặt. Các vảy có thể có cạnh sắc cứng và gây ngứa.
- Mảng da nổi: Bệnh nấm da thường bắt đầu dưới dạng các mảng nhỏ, có hình vòng hoặc bầu dục trên da. Mảng da này có màu đỏ hoặc nâu và có thể gây ngứa. Các mảng da này có thể lan dần và kết hợp thành các mảng lớn hình cung.
- Mụn nước nhỏ hoặc mụn mủ: Trong một số trường hợp, da nhiễm nấm có thể xuất hiện mụn nước nhỏ hoặc mụn mủ. Đây là kết quả của việc da bị cào hoặc gãi, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng.
Triệu chứng theo từng loại nấm da cụ thể
- Bệnh nấm da đùi: Gây ra các mảng da có hình vòng, đau nhức và ngứa nặng, và có thể lan ra vùng nếp gấp của cơ thể.
- Bệnh nấm da chân: Gây ra ngứa, phát ban, tróc vảy, da chết, nóng rát, phồng da nhẹ, và có mùi mốc hoặc khó chịu. Vùng kẽ ngón chân thường bị ngứa nặng nhất.
- Bệnh nấm da đầu: Gây ra nổi mẫn đỏ và sưng tấy ở vùng da đầu, rụng tóc, và có thể xuất hiện các mụn mủ kết thành dạng tổ ong hoặc các vùng da bị tổn thương phồng rộp và có mủ.
- Bệnh nấm da đa sắc: Thường không có dấu hiệu rõ ràng, nhưng có thể gây ngứa nhẹ và tạo ra các vết đốm nhỏ trên da với màu sắc và kích thước khác nhau. Các vết đốm có bề mặt vảy và bờ viền rõ.
Nếu có dấu hiệu bội nhiễm vi khuẩn, như đau nhức tăng, sưng, mẩn đỏ, hoại tử da, sốt cao và phát ban vẫn lan rộng sau khi điều trị, cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế để điều trị và quản lý bệnh một cách thích hợp.
4. Các biện pháp chẩn đoán
Các biện pháp chẩn đoán bệnh nấm da (hắc lào) bao gồm:
- Khám da và triệu chứng: Bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ vùng da bị nhiễm nấm và lắng nghe mô tả triệu chứng từ người bệnh. Những thông tin về ngứa, tróc vảy, bong tróc, màu sắc và vị trí của tổn thương da sẽ giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán.
- Tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh của người bệnh, bao gồm các triệu chứng và thời gian xuất hiện, liệu trình của bệnh, và bất kỳ yếu tố nào có thể liên quan đến nhiễm nấm, như tiếp xúc với người hoặc động vật bị nhiễm nấm, điều kiện môi trường, và lối sống hàng ngày.
- Xét nghiệm vi sinh: Để xác định chính xác loại nấm gây nhiễm trùng, bác sĩ có thể lấy mẫu da từ vùng bị tổn thương. Mẫu da sẽ được gửi đi xét nghiệm vi sinh để phân tích và xác định loại nấm. Xét nghiệm vi sinh thông thường bao gồm việc chụp ảnh hoặc tạo một mô hình trên nền tảng chất nhờn và sau đó sử dụng kính hiển vi để xem xét.
- Xét nghiệm nấm da: Bác sĩ có thể lấy một mẫu nấm từ vùng bị tổn thương bằng cách dùng que nước hoặc cây cạo da. Mẫu này sau đó sẽ được đưa vào môi trường nuôi cấy nấm để xác định loại nấm gây nhiễm.
Các biện pháp chẩn đoán này giúp xác định chính xác loại nấm gây nhiễm trùng và đưa ra chẩn đoán đúng, từ đó giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho bệnh nấm da.
5. Điều trị
Các biện pháp điều trị bệnh nấm da (hắc lào) bao gồm:
Sử dụng thuốc trị nấm:
Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng các loại thuốc trị nấm như kem, thuốc mỡ, bột, hoặc thuốc uống tùy thuộc vào tình trạng nhiễm nấm và vị trí bệnh. Các loại thuốc này thường chứa các thành phần chống nấm như clotrimazole, miconazole, terbinafine, fluconazole, griseofulvin, itraconazole và ketoconazole.
Tuân thủ liều dùng và thời gian điều trị:
Rất quan trọng để tuân thủ đúng liều dùng và thời gian điều trị do bác sĩ chỉ định. Điều này giúp đảm bảo loại bỏ hoàn toàn nấm gây nhiễm và giảm nguy cơ tái phát bệnh.
Vệ sinh và chăm sóc da:
Giữ vùng da bị nhiễm bệnh sạch sẽ và khô ráo. Tắm gội hàng ngày sử dụng xà phòng kháng nấm. Tránh gãi hoặc cọ xát mạnh vùng da bị tổn thương để không gây tổn thương và lây lan nhiễm trùng. Hạn chế sử dụng vật dụng cá nhân chung và thay quần áo sạch và khô khi cần thiết.
Đồng phục và vật liệu chất liệu thấm hút mồ hôi:
Mặc quần áo sạch và khô, tránh mặc vải nylon. Nên chọn quần áo làm từ chất liệu cotton hoặc các chất liệu thấm hút mồ hôi nhanh để giảm độ ẩm và tạo điều kiện không thuận lợi cho sự phát triển của nấm.
Điều trị bệnh nhiễm trùng kèm theo:
Trong trường hợp có biến chứng nhiễm trùng cùng với nấm da, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống vi khuẩn để điều trị nhiễm trùng.
Theo dõi và kiểm tra tái khám:
Theo dõi quá trình điều trị và tái khám theo hẹn với bác sĩ để kiểm tra sự tiến triển và điều chỉnh liệu trình nếu cần.
Lưu ý rằng mỗi trường hợp bệnh nấm da có thể yêu cầu phương pháp điều trị khác nhau, do đó, quan trọng nhất là tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ và thảo luận với họ về các phương pháp điều trị phù hợp cho trường hợp cụ thể của bạn.
Qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu tổng quan về bệnh nấm da (hắc lào), bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp chẩn đoán và điều trị. Điều quan trọng là tuân thủ đúng quy trình điều trị và hỗ trợ từ bác sĩ để đạt được kết quả tốt nhất trong việc loại bỏ và ngăn chặn tái phát bệnh nấm da.
